Nardugan Bayramı’nın ispatının mümkün olmadığını söyleyen İstanbul Aydın Üniversitesi (İAÜ) Tarih Bölüm Başkanı Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet Çay, “19’uncu yüzyıl sonlarına doğru İngiltere’de Türk dünyasında yılbaşı geleneği tartışılmaya başlanmış bilhassa getirdikleri Noel şenliklerinin Türklerden alınmış olma ihtimali üzerinde durulmuştu. Bu konuyu İngiliz yazarlar ve düşünürler gündeme getirdiler fakat bu düşüncelerin hepsi afakidir. Türk topluluklarını asimile etmek, asimile etmenin de bir yolu olarak misyoner faaliyetleri göndermek suretiyle Hristiyan dinine kazandırmak için 19’uncu yüzyılın sonuna kadar bu politika sürdü. İşte o çerçevede toplumlar arasında kültür alışverişi olduğunu düşünmek lazım. Bizde Gagavuz, Çuvaş gibi Sibirya bölgesindeki Türk toplumlarında Hristiyanlığın etkisiyle yılbaşı veya Nardugan gibi bir takım şeylerin bayram olarak kutlandığını görüyoruz” dedi.
Prof. Dr. Çay, Türk tarihinde yılbaşı kutlamasının ve Noel baba kavramının olmadığını belirterek, “Eski Türklerde Noel baba yerine anılan Ayaz Ata diye bir karakter yok. Tarihi kaynaklarda ne yılbaşı ne de Ayaz Ata gibi kavramlarla karşılaşmıyoruz” ifadelerini kullandı.
Güneş’in geceyi yenmesi: Nardugan
Prof. Dr. Çay, Orta Asya Türklerinin 21 Aralık gecesini yılın son günü olarak kabul ettiklerini ve bunu da Güneş’in geceyi yenmesi olarak görüp bayram olarak kutladıklarını ifade ederek, Nardugan için de; “Nardugan ile ilgili nar meyvesinin yere çarpılıp dağılması mı yoksa Moğolca güneş anlamına gelen nar mı kastediliyor bu tartışılır. Roma’da Saturnalia, Eski Yunan’da Dionysos, Eski Mısır’da yine bunlarla ilgili bir takım kutlamaların yapıldığını biliyoruz. Genellikle Müslüman olmayan Türk gruplarında da Çarlık Rusya’nın kontrolünde kaldıkları için oranın politikası var” dedi.
Türklerin milli bayramı Nevruz’dur
Türklerin en köklü geleneğinin 12 Hayvanlı Türk takvimine göre 21 Mart’ta kutlanan Nevruz olduğunu söyleyen Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet Çay; “12 Hayvanlı Türk takvimi geleneğini düşüneceksek 21 Mart bizim milli bayramımızdır. Nardugan’ı ise farklı dini inanç gruplarından etkilenmiş olarak Türk grupları tarafından kutsanan bir bayram olarak düşünmek lazım. Eski Türk tarihine baktığımızda Hunlar ve Göktürkler’in ilkbahar ve sonbahar da olmak üzere iki büyük kurultay yaptıklarını ve bu kurultaylarda toplumu ilgilendiren kararlar alındığını, yasaların gündeme getirildiğini görüyoruz. Bu kurultay günlerinin de bayram olarak kutlanıp kutlanılmadığı bilinmiyor” diye konuştu.
