Bitki çayları kışın soğuk havada daha çok tüketilen sağlıklı seçenekler arasında yer alıyor. Ancak bitki çaylarının miktarı ve yapılışı sağlık açısından oldukça önemli rol oynuyor. İstanbul Cerrahi Hastanesi’nden Diyetisyen Perihan Kılıç, kışın tüketilecek çaylar hakkında açıklamalarda bulundu. Kılıç, kışın tüketilen çaylarının tüketim sıklığı ve pişirme yönteminin sağlık açısından çok önemli olduğunu vurgulayarak, bitkinin odun ve kök kısımlarının pişirildiği zaman kaynatılması gerektiğini söyledi. Kılıç, bitkinin yaprak veya çiçek kısmının kullanıldığı zaman da ise demleyerek yapılmasının daha sağlıklı olduğuna dikkat çekti.
"Bu çayları günde 1-2 defa tüketmeliyiz"
Kış mevsiminde daha çok kış çaylarını tüketmeye başladıklarının altını çizen Kılıç, “Aklımıza ıhlamur, kuşburnu, rezene, ada çayı gibi çaylar geliyor. Bu çayları günde 1-2 defa tüketmeliyiz. Genelde ıhlamur ve kuşburnu çayını kaynattıktan sonra 10-15 dakikalık demleme süresi ekleriz. Tedavi amaçlı yapıyorsak eğer şeker eklemememiz gerekiyor. Çünkü çayın etkinliğini azaltıyor. Şeker yerine bal ekleyebiliriz. Ama balı 40 derece ve altında ekleyelim ki kanserojen etki oluşturmasın. Yapılan araştırmalara göre balın, çayın etkinliğini artırdığı belirtiliyor. Çayımıza bir tatlı kaşığı bal da ekleyebiliriz” dedi.
"İçtiğimiz çay kadar su tüketmemiz gerekiyor"
İçilen çay kadar su tüketmeye dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Kılıç, “Çünkü havaların soğumasıyla beraber su tüketimini azaltıyoruz. Su ihtiyacımız yok sanıyoruz. Çay ve kahve tükettikçe daha sık idrara çıkmaya başlıyoruz. Bu durumda vücudumuzdan su olarak atılıyor. Bu yüzden içtiğimiz çay kadar su tüketmemiz gerekiyor” diye konuştu.
Kış çayları hakkında birkaç örnekte bulunan Kılıç, kuşburnu çayının tatlı ihtiyacını gidermek isteyenlerin tercih edebildiğini belirterek, “Elma ve tarçını kaynattıktan sonra kaynayan suyu alıyoruz. Kuşburnuna ekleyip 5-10 dakika demliyoruz. Daha sonra tercihe göre bal eklenebilir. Kuşburnu E ve C vitaminlerinden yüksektir ve antioksidan içermektedir. Bağışıklık sistemimiz bu şekilde hastalıklara karşı koruyucu etki sağlar” açıklamalarında bulundu.
Ihlamur içeren bir diğer çayın öksürüğe iyi geldiğini söyleyen Kılıç, “Bu çayın içinde ıhlamur, limon, karabiber ve bal bulunuyor. Özellikle öksürüğe iyi gelen bu çay, tahrişi engelliyor. Balgam sökücü özelliği de bulunuyor. Bağışıklık sistemini yine güçlendiren bir çay türüdür” şeklinde konuştu.
İçerisinde rezene, bal, tarçın ve limon bulunan bir diğer çayda ise koruyucu kış meyvelerini daha çok kullanabildiğini dile getiren Kılıç, “Elma ve ayva gibi kış meyveleri kullanabiliriz. C vitamini yüksek olan meyveleri kullanabiliriz. Soğuk algınlığına karşı bize yardımcı olur” ifadelerini kullandı.
Kışın tüketilmesi sağlıklı olan 3 çayın tarifleri şu şekilde:
“Rezene çayı
1 fındık büyüklüğünde zencefil
1 adet elma
1 tatlı kaşığı bal, 2-3 çubuk tarçın
1 litre su
Elma, zencefil ve tarçını kaynatın. Kaynayan suya 2 gram rezene ekleyip 10-15 dakika demleyin. En son balı da ekleyip servis yapabilirsiniz.
Karışık kış çayı kuşburnu
1 adet elma
2 adet çubuk tarçın
1 litre su
Grip, nezle gibi soğuk algınlığı şikayetlerine iyi gelir. C vitamini içerir. İdrar arttırıcı bileşenleri sayesinde böbrek taşı düşürmeye yardımcı olur. Kuşburnu, C vitamininden zengin olduğu için C vitamini eksikliğinde içilebilir. Elma ve tarçını kaynatın. 2 gram parçalanmış kuşburnu üzerine ekleyip 10-15 dakika demleyin. Yemeklerden yarım saat sonra içilmesi önerilir.
Bağışıklık güçlendiren kış çayı ıhlamur
1 limon limon
1 tatlı kaşığı bal
1 fındık büyüklüğünde zencefil, karabiber
1 litre su
Solunum sistemi rahatsızlıklarında etkilidir. Öksürük durumunda balgam söktürücü olarak kullanılabilir. Ağrı gidericidir. İçinde bulunan uçucu bileşenler sayesinde soğuk algınlığı şikayetlerini azaltır. Müsilajlar sayesinde boğaz tahrişini önler. Flavonoitler de enfeksiyon giderici ve ağrı kesici etkisiyle oluşan tahrişin iyileşmesine yardımcı olur. 2 gram ıhlamur üzerine sıcak su ekleyip 10-15 dakika demleyin.”
Muhammed Fırat Aksoy - Murat Ergin - Uğur Çetin
