TÜİK verilerine göre, Türkiye’de en fazla sofralık üretim zeytin ağacı 16 milyon 328 bin 781 adetle Manisa’da bulunurken, Manisa’da yağlık üretim ağaçlarla birlikte toplam 22 milyon 462 bin 840 zeytin ağacı bulunuyor. Bazı bölgelerde kuraklıktan dolayı sofralık zeytinlerde azalma yaşanmasına rağmen fiyatların geçen seneye göre iki kat artması üreticileri sevindirirken, yaşanan kuraklık ise yağlık zeytinlerdeki randımanı düşürdü. İspanya ve İtalya’daki zeytinyağı rekoltesinde düşüş olması ise dünyada en fazla zeytin ağacının bulunduğu ikinci ülke olan Türkiye’deki zeytin ve zeytinyağı üreticilerini umutlandırdı.
Zeytin fiyatları geçen seneye göre iki kat arttı
Manisa’nın önemli zeytin üretim merkezlerinden biri olan Saruhanlı’da zeytin hasadının sonuna doğru yaklaşılırken, Halitpaşa Mahallesi’nde geleneksel yöntemlerle zeytin hasadı yapan üreticilerden Mehmet Kocatepe, zeytinde verimin bu sene az olduğunu belirterek, “Geçen sene verim güzeldi ama bu sene az buna da şükür. Allah bereket versin” derken, bir diğer üretici Emin Kocatepe de zeytin bahçesinde Edremit, Trilye ve Eğriburun olmak üzere 3 cins ağacı olduğunu söyledi. Emin Kocatepe, “Bu sene verim fena sayılmaz. Fiyatlar da yüksek. Geçen sene duble trilye cinsi 5-6 lira arasındaydı en fazla 7 liraydı bu sene duble 12 lira. En son 10 liradan verdim. Vatandaşlar inşallah zeytini de zeytinyağını da ucuz yer temennimiz o. Herkes alsın, herkes yesin. Yağhanelerde duyduğuma göre zeytinyağları 17 liradan, 13 liradan, 15 liradan satılıyormuş. Fiyatlar da kişiye göre değişiyor” dedi.
“İyi bir zeytinyağı zeytin kokmalı”
Saruhanlı’nın Büyükbelen Mahallesi’nde 4 kuşaktır zeytinyağı üretimi yapan işletme sahibi ve aynı zamanda Manisa Ticaret Borsası Meclis Üyesi Mehmet Ersaygı, “İyi bir zeytinyağı iyi zeytinden anlaşılır. Öncelikle kullandığımız ham maddenin iyi olması lazım. Zeytinyağında zeytinin kendi has kokusu var. O zeytin kokusunu almak lazım. Daha sonra zeytinin verdiği hafif bir acılık vardır o damak acılığı dediğimiz bir acılık. O acılığın hissedilmesi lazım” dedi.
“Zeytin var ama yağ verimi düşük”
Sofralık zeytinde verimin güzel olduğunu kaydeden Ersaygı, “Manisa’nın bazı bölgelerinde zeytin kıtlığı var ama Türkiye geneline baktığımızda zeytin var. Fakat şöyle bir şey var zeytinlerde istediğimiz randıman yok. Yıl kurak geçtiği için yağ verimi biraz düşük. O yüzden bu rekolteyi de etkileyecektir” şeklinde konuştu.
Sofralık zeytin fiyatlarında büyük bir artış yaşandığını kaydeden Ersaygı şunları söyledi: “Sofralık zeytin az olduğu için fiyatlarda bir yükselme yaşandı ama yağlık fiyatlara henüz öyle bir yansıma olmadı. Yağlık zeytin fiyatlarında aşırı bir yükselme yok sofralık zeytindeki gibi. Zeytinin bu kadar yüksek olması mutlaka yağlığı da etkileyecektir. Bu da zeytinyağını etkileyecektir ama şu anda çok büyük bir beklenti yok. Türkiye’de üretilen zeytinyağının yaklaşık yüzde 85’i ihraç ediliyor. Geri kalan yüzde 15’lik kısmı ise iç pazarda tüketiliyor. İç pazardaki tüketim oranı gittikçe artıyor. Nüfus artışına ve sağlık açısından zeytinyağı kullanımının faydalı bu tüketimin artmasını sağlıyor.”
İspanya ve İtalya’da rekolte düşüklüğü yaşandığını da belirten Ersaygı, “Yurt dışında İspanya ve İtalya’da rekolte düşüklüğü var. o ülkelerde rekolte düşüklüğü bekleniyor o yüzden ihraç fiyatlarının biraz daha yükselmesi bekleniyor ama çok büyük bir beklenti olmaz herhalde. Şimdi üreticimizi fazla da ümitlendirmek istemiyorum. Euro fiyatlarından dolayı belki biraz yükselebilir” dedi.
Sadık Cangel - Önder Aydın
