Bloke çek gibi işlemlerde bazı bankalar 500 TL’nin üzerinde talep ettiğini belirten Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı, bu tür tutarlar nedeni ile sahte para, dolandırıcılık, sayma ve taşıma gibi riskleri ile taraflar karşı karşıya bırakıldığını söyledi.
Uzmanlar gayrimenkul alışverişinde, alım satım bedelinin el değiştirmesi sırasında yaşanabilecek olumsuzlukların önlenmesi amacıyla bloke çek veya tapu takas sistemi öneriliyor. Lakin bankalar tarafından bloke çek için talep edilen ücretlerinin çok farklı uygulandığı, asgari olarak 20 TL alınan bedelin, bazı bankalarda 500 TL’nin üzerine çıktığına dikkat çekiyor. Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı, "Günümüzde tapu işlemleri sırasında mülkiyet hakkında alım satım bedelinin el değiştirmesi sırasında genellikle nakit para tercih ediliyor. Bloke çek ve tapu takas gibi güvenceli sistemlerin daha da yaygınlaşması gerekiyor. Lakin bloke çek gibi işlemlerde bazı bankalar 500 TL’nin üzerinde talep ediyor. Bu tür tutarlar nedeni ile sahte para, dolandırıcılık, sayma ve taşıma gibi riskleri ile taraflar karşı karşıya bırakılıyor" dedi.
Tapu takas sistemi kullanılmıyor
Tapu takas sisteminin güvenli para transferi için kurulduğunu ve satış bedeli olan nakdin eşanlı olarak el değiştirmesine imkan sağladığını belirten Altın Emlak Genel Müdürü, "Tarafların güven probleminin bertaraf edilmesi, nakit taşıma riskinin ortadan kaldırılması, bloke çekten daha düşük maliyetle hızlı transfer kolaylığı tapu takas sistemi ile mümkün. Lakin sistem, 17 Nisan 2015 tarihinden itibaren faal olmasına rağmen 2015’de 1, 2016 yılında 5, 2017’de 12, 2018’de şimdiye kadar sadece 2 olmak üzere bugüne kadar sadece 20 işlem de kullanıldı" dedi.
Beyanlar gerçeği yansıtmıyor
Türkiye’deki değer karışıklığının devam ettiğini de dile getiren Özelmacıklı "Belediye rayiç değerleri ile gerçek satış bedelleri arasındaki farklar, beş yıl içinde yapılan satışlardaki değer artış kazancı vergisi, müteahhitlerin ilk satıştaki gelir vergisi, alternatif ödeme sistemlerin bilinmemesi gibi birçok neden bu tür ödeme sistemlerinden kaçınılmasına neden oluyor. Halbuki Tapu Takas sisteminde alıcı ve satıcıdan, satış bedeline bakılmaksızın sadece 70-TL ücret tahsil ediliyor" ifadelerini kullandı.
Bloke çek
Banka tarafından düzenlenen ve çekte yazılı tutarın banka tarafından hesapta bloke edildiğini gösteren belge olan bloke çek, üzerine ’işbu çekin karşılığı vardır’ veya ’karşılığı bloke edilmiş olup, ibrazında ödenecektir’ şeklinde bir kayıt düşerek banka şubesi yetkililerince imzalanır. Bu yazı ile normal çeklerden farklı bir niteliğe sahip olur. Gayrimenkul alımlarında, işlemin yapılacağı gün, ödenecek meblağı taşıyan banka çeki, konutu satan kişi adına düzenlenerek alıcıya ya da banka yetkilisine teslim edilir. Bu çeki tapu idaresinde alan satıcı, ilgili banka şubesine gider ve çeki tahsil eder. Satış bir nedenle yapılamaz ise çeki hazırlatmış olan alıcı bu blokeyi kaldırabilir.
Satıcının ise dikkat etmesi gereken unsur, bloke çeki mümkünse alıcı ile bankadan düzenlenirken görmesi veya ilgili banka ile görüşerek çekin doğruluğunu teyit etmesidir. Ayrıca, çekin üstünde yazılı olan isminin tam ve eksiksiz olarak yazıldığını teyit etmelidir. Bloke çek banka tarafından düzenlenir ve bankanın yetkili kişilerinin imzalarını içerir.
Tapu takas
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile Takasbank arasında yürütülen ortak çalışma ile gayrimenkul alan ve satan tarafların varlıkları aynı anda, hızlı ve güvenilir bir ortamda el değiştirdiği sisteme tapu takas denir.
Satıcı ve alıcının tapu müracaatlarının tamamlanması ve Tapu Müdürlüğü tarafından harç tutarı yatırılması için gönderilen makbuz numarasının ulaşmasından sonra Tapu Takas uygulaması kullanılabiliyor. Alıcı ve satıcı kendilerine ait bilgilerini tapu dairesine başvuru sonrasında taputakas.com.tr adresinden veya mobil uygulama üzerinden girerler. Tarafların bilgileri TAKBİS’te sorgulama yapılarak, sorgulama sonucu satış işleminin tamamlanıp, taşınmazın alıcı adına tescil edildiğinin öğrenilmesiyle, alıcının hesabındaki para Takasbank aracılığıyla anlık olarak satıcının hesabına transfer edilir. Bunun için de alıcı ve satıcıdan sadece 70 TL bir hizmet bedeli alınır.
