Sigaranın yerini almaya başlayan elektronik sigara ve yeni nesil ürünler, sağlığı tehdit ediyor.
Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, geçtiğimiz aylarda Avrupa Pediatri Akademisi’nin çocuklar ve ergenler için, artan elektronik sigara tehdidine karşı durum raporu yayınladığını belirterek, “Birleşik Krallık, Polonya, Güney Kıbrıs, Belçika, İsrail, İtalya, İsviçre, Ukrayna, Hollanda, Litvanya, Hırvatistan’dan bilim insanlarının kaleme aldığı Akademi Raporu geçtiğimiz ay “Frontiers in Pediatrics” isimli tıp dergisinde yayınlandı. Rapor elektronik sigara ve diğer yeni ürünlerin saptanan ve muhtemel sağlık zararlarına yer verdikten sonra on maddelik öneri listesi sundu. Elektronik sigara sıvıları kısa ve uzun dönem etkileri bilinmeyen on binlerce kimyasal içermektedir. Nikotin içermeyen elektronik sigaralar da kanser, iltihap yapıcı, bağışıklık baskılayıcı kimyasallar taşımaktadır. Araştırmalar elektronik sigaraların akut zararlarının sigaralardan çok daha fazla olduğunu göstermiştir. Elektronik sigaralar çocuklar ve ergenler için nikotin bağımlılığının giriş kapısıdır. Endüstri elektronik sigaralara çocuk ve ergenlerin kullanımını arttırmak için aromalar katmaktadır. Ayrıca bu ürünlerin cihazları esrar başta olmak üzere başka kimyasalların nefes yoluna çekilmesi için de kullanılmaktadır” dedi.
Sağlığa Evet Derneği üyesi Efza Evrengil de, ister yeni, ister eski olsun tüm tütün ürünlerinin içerisinde nikotin bulunduğunu söyleyerek, “Herhangi bir tütün ürünü içildiğinde akciğerin küçük havayolu ve alveollerinden nikotin hızla emilir ve yaklaşık 15 saniyede beyne ulaşarak orada çeşitli kimyasal maddeler salınımına neden olur. İçimden sonraki 30 dakika içerisinde kanda belirli bir platoya ulaşan nikotin 2-3 saat içerisinde yarılanır. Bu nedenle tütün ürünü kullananlar 2-3 saatte bir ürünü yeniden tüketirler. Tütün şirketleri tarafından ‘yeni nesil’ olarak tanımlanan elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünleri, nikotin dışında pek çok zararlı kimyasal madde ihtiva ederler. Yapılan araştırmalarda 22 kimyasal sınıfa ayrılan toplam 189 aromalı sıvı ve 173 farklı kimyasal bileşik tanımlanmıştır. Esterler, alkanlar, ariller, alkoller, laktonlar, aldehidler ve ketonlar bu ürünlerde bulunan temel kimyasal gruplardır. Söz konusu kimyasal maddelerin hemen tümünün çeşitli toksik etkilere yol açtığı bugün itibariyle bilinmektedir. Ayrıca çok sayıda çalışma elektronik sigaraların insan epigenomunu olumsuz yönde etkileyebileceğini de göstermiştir. Bu “yeni” ürünler, nikotin dışında başta propilen glikol, bitkisel gliserin ve aroma maddeleri içermeleri nedeniyle insanlarda inflamasyonu (iltihabı) arttırmakta, yağ dengesini bozmakta ve hücrelerin enerji ve yaşam kaynağı olan mitokondrilerde fonksiyon bozukluğuna da yol açmaktadırlar“ dedi.
Elektronik sigarayla ilgili Avrupa Pediatri Akademisi’nin teklifleri şunlar:
"- Aksi ispat edilene kadar elektronik sigaraların tehlikeli kabul edilmelidir. Bu ürünlerin sıvıları kısa ve uzun dönem etkileri bilinmeyen on binlerce kimyasal içermektedir. Zararın ispat yükümlülüğü hekimlere ait değildir. Solunum yolundan alınan ilaçlarda olduğu gibi, üretici güvenli olduğunu ispat etmelidir.
- Elektronik sigaralar nikotin bağımlılığının giriş kapısıdır. Çocuklarda ve gençlerde nikotin bağımlılığı ve nikotinin tüm vücutta yapacağı zarar engellenmelidir.
- Elektronik sigaralara aromalar ürünün kullanımını arttırmak için katılmaktadır. Elektronik sigaralar sigara bırakma aracı olarak kabul edilemez.
- Nikotin içermeyen elektronik sigaralar zararı bilinmeyen veya kanser, iltihap yapıcı, bağışıklık baskılayıcı kimyasallar içerir. Çocuklar ve ergenler bu maddelerin zararlı etkilerinden mutlak korunmalıdır.
- Elektronik sigara ve benzeri ürünlerin cihazları esrar başta olmak üzere başka kimyasalların nefes yoluna çekilmesi için de kullanılır. Çocukların ve ergenlerin bu cihazlara ulaşımı engellenmelidir.
- Elektronik sigaraların akut (ani) zararları sigaralardan çok daha fazladır. Çocuklar ve ergenler elektronik sigaraların meydana getirdiği çok sayıda akut akciğer hastalığından korunmalıdır.
- Elektronik sigaralar ve diğer yeni ürünlerin uzun dönem zararlarını gösterecek çalışmalar henüz yoktur. Kısa dönem zararlarının tütün ürünlerinden fazla olduğu değerlendirildiğinde aksi ispat edilene kadar elektronik sigara sıvılarının uzun dönem etkilerinin tütünden daha fazla olacağı kabul edilmelidir.
- Bilimsel çalışmalar elektronik sigara sıvılarının tütünün neden olduğu bütün toksik etkilerin yanı sıra, özgün zararları da ortaya koymuştur. Elektronik sigara sıvıları tütünün hafifletilmiş şekli değildir.
- Çocuklar ve ergenler elektronik sigara buharı maruziyetinden yasalarla korunmalıdır. Tütünde olduğu gibi elektronik sigara kullanıcılarının ve anne karnındaki bebekler dahil pasif etkilenenlerin halka açık alanlarda korunması elzemdir.
- Sosyal medya çocukların ve gençlerin ürünleri tanıması, kullanmaya başlaması için bir araç olarak kullanılmaktadır. Benzeri girişimler için önlem alınmalıdır".
