EKONOMİ - 29 Kasım 2024 Cuma 12:10

Para piyasaları uzmanları: "Sahte dolar krizi 2 haftaya çözülür"

A
A
A

İstanbul Kapalıçarşı’da bazı döviz büroları, para sayma makinelerinin sahte dolarları tespit edememesi üzerine işletmelerine uyarı yazıları asarak eski basım 50 ve 100 dolarlık banknotların alım satımını yapmadığını duyurdu. Para piyasaları uzmanları ise sorunun 15-20 gün içinde makinelerinin güncellenmesiyle çözüleceğini ifade etti.

İstanbul Kapalıçarşı’da döviz büroları, para sayma makinelerinin sahte dolarları tespit edememesi üzerine eski basım 50 ve 100 dolarlık banknotların alım satımının durdurulduğunu duyurmuştu. Dövizciler, müşterilerini bilgilendirmek için yalnızca yeni basım dolarlarla işlem yapacaklarına dair uyarıları işletmelerine astı. Konuya ilişkin açıklama yapan para piyasaları uzmanları ise sorunun 15-20 gün içinde para sayma makinelerinin güncellenmesiyle çözüleceğini belirterek, piyasada dolaşan sahte dolarların makinelerde tespit edilemediğini ancak uzmanlar tarafından elle ve gözle fark edilebileceğini ifade etti.

Para piyasaları uzmanları:

“Bahsedildiği kadar miktarda sahte doların piyasada olduğunu düşünmüyoruz”

Sahte dolarların piyasada olduğunu fakat bahsedildiği kadar yüksek değeri bulmadığını belirten Para Piyasaları Uzmanı Hacı Koçak, “Son günlerde 200 milyon dolar ile 600 milyon dolar sahte paranın piyasada gezdiği bahsediliyor. Yalnız bu rakamların bu kadar yüksek olduğunu tahmin etmiyoruz. Sahte para yeni değil daha öncede mutlaka piyasada vardı. Bunlar eskiden el ve makinelerde anlaşılabilirdi. Yeni gelişen teknolojilerle sahte paraları makinelerden geçecek şekilde tasarlıyorlar. Bu yüzden döviz büroları eski basım 50 ile 100 dolarların alımını durdurdu. Sadece mavi dolar dediğimiz son teknolojik basım olan dolarları kabul ediyorlar” dedi.

“Sahte doları sadece bakarak bile anlayabiliyoruz”

Koçak, “Sahte dolar ile ilgili bir açıklama yapıldı. Korkulacak miktarda bir dövizin olmadığı söylendi. Biz de bunu düşünüyoruz. En azından yetkili işletmelerde sahte doların dolaşmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu işletmelerde çalışan uzmanlar var, sahte doları gördükleri anda anlayabiliyorlar. Bankalarda tabii ki güvendikleri daha önceden ticaret yaptıkları müşterilerinden bu dolarları almaya devam ediyorlar. 15–20 gün içerisinde para sayma makinelerinin güncellenmesiyle bu sorunun çözüleceğini düşünüyorum. Sahte doları anlamak için birçok yöntem var. Bunlardan birisi de sahte basılan doların arkasında bulunan saat kulesinin üstünde normal dolarda saat 02:20’yi gösterir. Sahte dolarlarda ise bu saat farklı gösterilebiliyor. Sahte doların rengi ve kağıdı farklıdır. Bunun gibi birçok yöntem bulunuyor” ifadelerini kullandı.

Para piyasaları uzmanları:

“Sahte doları renginden ve sesinden tanıyoruz”

Döviz ve Altın Piyasaları Uzmanı Adnan Kapukaya, “Biz yıllardır Kapalıçarşı’da çalışan esnafız. Bu doların sahte olup olmadığını anlarız. Doları biz elimizde hatta gözümüzle anlıyoruz. Rengi, sesi, kağıdı ve basım şekliyle gördüğümüz anda anlarız. Fakat bankada çalışan insan bunu anlamayabilir veya makinelerden kaçabilir. Makinelere her sene hatta her ay yeni bir sürüm gerekiyor. Bu sürüm güncellenmediğinde tabii ki bunu fırsat olarak kullanmaya çalışan hainler olabiliyor. 10 veya 20 gün içerisinde bu güncellemeler yapılınca tüm sorun ortadan kalkacak. 94 yılında böyle bir sorun yaşamıştık. Makineler değişti ve bu sorun o dönem ortadan kalkmıştı. Son zamanlarda sahte dolar basanlar aynısına yakın bir basım yapmışlar” şeklinde konuştu.

İsmail Coşkun - Furkan Serttaş - Muhammed Fırat Aksoy

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
İstanbul İstanbul’da uyuşturucu operasyonu: 67 milyon değerinde 58 kilogram uyuşturucu ele geçirildi Ticaret Bakanlığı İstanbul Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü ekiplerince gerçekleştirilen 3 ayrı narkotik operasyonda 67 milyon TL değerinde 58 kilogram uyuşturucu madde ele geçirildi. Gümrük Muhafaza ekiplerinin gerçekleştirdiği ilk operasyonda, Ambarlı Limanı’na gelen bir konteyner mercek altına alındı. Şüpheli değerlendirilerek x-ray tarama sistemine sevk edilen konteynerde yapılan detaylı kontroller sonucu konteynerin alt kısmına mıknatıslarla tutturularak gizlenmiş her tarafı kapalı bir demir kutu içerisinde yaklaşık 12 kilogram kokain cinsi uyuşturucu madde ele geçirildi. İstanbul Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü ve Ambarlı Gümrük Müdürlüğü’nce müştereken gerçekleştirilen ikinci operasyonda, riskli olduğu değerlendirilen bir tır takibe alındı. Bahse konu tır cinsi araçta hassas burunlu narkotik dedektör köpeğinde katılımıyla gerçekleştirilen arama ve kontrollerde aracın çeşitli kısımlarında bulunan şüpheli paketlerin içerisinde 16 kilogram kokain ve 20 kilogram mdma diye tabir edilen uyuşturucu madde yakalandı . Ticaret Bakanlığı Gümrükler Muhafaza ekiplerince, kaçakçılıkla mücadele kapsamında yürütülen hedefleme çalışmaları kapsamında Sabiha Gökçen Havalimanı’na gerçekleştirilen son operasyonda ise, Türkiye’ye giriş yapmak üzere havalimanına gelen yolcuların bagajlarının taranması esnasında, hassas burunlu narkotik dedektör köpeklerinin bir valize tepkisi üzerine, valiz x-ray tarama sistemine sevk edildi. Yapılan tarama sonucunda, valizde 10 kilo afyon sakızı cinsi uyuşturucu madde ele geçirildi. 3 ayrı operasyonda ele geçirilen 58 kilogram uyuşturucunun piyasa değerinin 67 milyon TL değerinde olduğu bellirtildi.
İstanbul Darphane’den UTTS ile ilgili iddialara yanıt Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) kapsamında sistem ekipmanının temin ve ihale süreci ile ilgili açıklamalarda bulundu. Açıklamada, UTTS kapsamındaki hiçbir yazılım süreci, veri depolama hizmeti veya donanım temininin İsrailli veya Kanadalı bir şirket tarafından yapılmadığı belirtilerek iddiaların gerçeği yansıtmadığı vurgulandı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) projesi hakkında Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Genel Müdürlüğümüz tarafından daha önce defalarca duyuru ve bilgilendirmeler yapılmış olmasına rağmen, bazı çevrelerce ısrarla asılsız iddiaların gündeme getirilmeye devam edildiği görülmektedir. Kamuoyunun doğru şekilde bilgilendirilmesi adına, aşağıdaki açıklamaların yapılması zaruri olmuştur: Öncelikle şu hususu belirtmek gerekir ki, Genel Müdürlüğümüz kayıt dışı ekonomi ile mücadele kapsamında farklı endüstrilerde dünyadaki en büyük ürün izleme projelerini başarı ile uygulamaya alan, yüksek teknoloji ürünü olan bu sistemlerle ülkemiz kamu gelirlerine önemli katkılar sağlayan köklü bir kuruluştur. Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, pek çok ülkede ticari işleyişi bozan ve ekonomik gelişmeleri olumsuz etkileyen sorunların başında gelen kayıt dışı faaliyetler ile mücadele alanında rekabetçi ürün izleme çözümleri geliştirmektedir. Kamu kurumları tarafından ihtiyaç duyulan ürün izleme sistemleri, söz konusu ürünlerin tedarik zincirindeki risklerine göre özel yazılımlar, güvenli materyaller ve yüksek teknoloji ürünü cihazlar ile farklı güvenlik katmanları kullanılmak suretiyle Genel Müdürlüğümüz tarafından geliştirilmekte ve devreye alınmaktadır. Ülkemizde vergi kayıpları yaşanan sektörlerden birisi olan akaryakıt sektöründe ise, yıllık 995 milyar TL mertebesindeki akaryakıt satışlarında usulsüz fiş ve fatura düzenlenmesi nedeniyle her yıl milyarlarca lira vergi kaybı oluşmakta ve bu kayıplar her geçen yıl daha da artarak devam etmektedir. Akaryakıt alımlarında, hâlihazırda yeni nesil ödeme kaydedici cihazlara plaka bilgileri elle girilmektedir. Akaryakıt dağıtım şirketleri tarafından ithal edilerek kullandırılan mevcut taşıt tanıma sistemlerinde ise ruhsat bilgileri teyit edilmeden, gerekli plaka doğrulaması sağlanmadan dağıtılan taşıt kimlik üniteleri ile akaryakıt satışları yapılmaktadır. Bu nedenlerle, aslında işletmeye ait olmayan taşıtların aldığı akaryakıtlar usulsüz şekilde gider gösterilmekte ve bunun sonucu olarak da büyük vergi kayıpları oluşmaktadır. Akaryakıt satışlarındaki bu tür usulsüz belgelendirmeler, UTTS’nin devreye girmesi ile birlikte, el ile plaka girişinin engellenecek olması sayesinde sona erecek ve vergi kayıplarının önüne geçilecektir. Akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi amacıyla başlatılan UTTS Projesi kapsamında, bir yıl gibi kısa bir sürede sistemin hazır hale getirilmesi sağlanmıştır. Bu kapsamda, 1500’den fazla yetkilendirilmiş TTB (Taşıt Tanıma Birimi) montaj firması ve 4000’den fazla, bu konuda eğitim almış teknisyen ülke çapında araçlara TTB montajlarına büyük bir hızla devam etmektedir. Bugün itibariyle, sipariş verilen TTB sayısı 1,1 milyon, UTTS’ye kayıtlı akaryakıt istasyon sayısı ise 4.000 seviyesindedir. UTTS kapsamında Genel Müdürlüğümüz tarafından temin edilen TTB’ler yerli yazılımlarla programlanmaktadır. UTTS kapsamında oluşan tüm veriler Türkiye’de bulunan veri merkezlerinde ve yedekli olarak muhafaza edilmektedir. UTTS Projesi’nin yürütülmesi için Genel Müdürlüğümüz tarafından 10 Kasım 2023 tarihinde Kamu İhale Kanunu’na uygun şekilde ve rekabete açık bir ihale gerçekleştirilmiş, söz konusu ihaleye benzer teknolojileri geliştiren, gerekli yetkinlikleri haiz ve benzer iş bitirmesi olan 6 firma istekli olmuş, gerçekleşen ihale süreci sonunda en rekabetçi teklifi veren firma ile gerekli teminatlar alınmak suretiyle sözleşme imzalanmıştır. UTTS projesinde herhangi bir alım garantisi verilmemekte ve projenin tüm finansmanı yüklenici tarafından karşılanmaktadır. UTTS kapsamında üç yerli firma, akaryakıt istasyonu donanımlarının üretimi ve satılabilmesi, sekiz yerli firma ise bunların kurulum ve montajlarının yapılabilmesi için Genel Müdürlüğümüz tarafından yetkilendirilmiş; bu sayede gerek donanım üretim ve satışı, gerekse kurulum ve montaj alanında rekabetçi bir ortam tesis edilerek bu donanımların temini ve kullanılması sağlanmıştır. TTB’lerde kullanılan çipler Türkiye Cumhuriyeti pasaport ve kimlik kartı gibi resmî belgelerin üretiminde Genel Müdürlüğümüz tarafından yıllardır güvenli bir şekilde kullanılmaktadır. UTTS kapsamında Hollanda menşeli, NASDAQ Borsasında işlem gören NXP firmasının ürettiği çipler boş olarak satın alınmaktadır. Çiplerin tüm yazılım ve güvenlik unsurları ise Genel Müdürlüğümüzün bu alandaki bilgi birikimi ve tecrübesi ile yerli ve milli olarak geliştirilmiştir. Gerçeği yansıtmayan ve yanıltıcı nitelikteki iddiaların aksine, UTTS teknolojisi %100 güvenli şekilde ve Türk mühendisleri tarafından geliştirilmektedir. Bazı basın yayın organlarında yer alan iddiaların aksine, UTTS’de kullanılan çiplerin üretimi, programlanması veya ithalatı konularında Kanada veya İsrail menşeli bir firma görev almamıştır. Bu vesileyle, 7 Aralık 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği Değişikliği kapsamında, akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin TTO (Taşıt Tanıma Okuyucusu) ve diğer donanımları taktırma yükümlülüklerini; ticari taşıt sahiplerinin ise TTB taktırma yükümlülüklerini, 31/1/2025 tarihine kadar “utts.gov.tr” adresinden gerekli başvuru ve kayıt işlemlerini tamamlamak ve en geç 30/4/2025 tarihine kadar montaj işlemlerini yaptırmak suretiyle yerine getirebileceklerini; bu sayede akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin 30/04/2025 tarihine kadar herhangi bir cezai müeyyideyle karşılaşmayacaklarını, vergi mükellefi taşıt sahiplerinin ise aynı tarihe kadar akaryakıt harcamalarını gider olarak göstermeye devam edebileceklerini, mevcut bireysel taşıtlar açısından ise TTB taktırma yükümlülüğü bulunmadığını hatırlamak isteriz. Genel Müdürlüğümüz, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da kamuoyunu doğru ve şeffaf bir şekilde bilgilendirilmeye devam edecek olup, çeşitli mecralarda gündeme getirilen asılsız ve maksatlı iddia ve isnatlarla ilgili olarak yasal yollara başvurmaktan imtina etmeyecektir”.
Düzce Hayat kurtarmak için zamanla yarışıyorlar DÜZCE(İHA) – Düzce Sağlık Müdürü Dr. Yasin Yılmaz, Ambulans ekiplerimiz ve acil sağlık personelimiz, 7/24 özveriyle çalışarak hayat kurtarmak için zamanla yarışmaktadır. Bu süreçte halkımızın desteği, sağlık ekiplerinin olay yerine hızlı bir şekilde ulaşabilmesi, yerinde etkin müdahale yapabilmesi açısından hayati önem taşımaktadır” dedi. Dr. Yasin Yılmaz, Acil Sağlık Hizmetleri Haftasında yaptığı açıklamada ekiplerin zamanla yarıştıklarını belirterek “Acil sağlık sistemi, her saniyenin hayat kurtarabileceği kritik anlarda vatandaşlarımıza hizmet sunan önemli bir yapıdır. Ambulans ekiplerimiz ve acil sağlık personelimiz, 7/24 özveriyle çalışarak hayat kurtarmak için zamanla yarışmaktadır. Bu süreçte halkımızın desteği, sağlık ekiplerinin olay yerine hızlı bir şekilde ulaşabilmesi, yerinde etkin müdahale yapabilmesi açısından hayati önem taşımaktadır” ifadelerinde bulundu. “Basit ama etkili yöntem” Yasin Yılmaz, fermuar sistemiyle yaşama yol verin sloganı ile özellikle trafikte ambulanslara yol verilmesi konusunda vatandaşların bilinçli hareket etmesi gerektiğini işaret ederek “Bu sistem ambulansların geçişini kolaylaştıran fermuar sistemi, trafikte basit ama etkili bir uygulamadır. Araçların yolun iki tarafına düzenli bir şekilde açılması, ambulansların zaman kaybetmeden olay yerine ulaşmasını sağlar ve bu da hayat kurtarır. Unutmayalım ki, her an hepimizin acil sağlık ekiplerine ihtiyacı olabilir. Acil sağlık sistemine duyulan ihtiyaç, sadece bir hastaya değil, hepimizin sevdiklerine ulaşan bir can simidi anlamına gelir. Toplum olarak bu bilinçle hareket ettiğimizde daha çok hayata dokunabilir, daha çok hayat kurtarabiliriz. 7 gün 24 saat esasına dayalı olarak gece gündüz demeden her türlü zorlu şartlarda özverili bir şekilde çalışan kahramanlarımız, dokunduğunuz her hayat hastayı, ailesi ve toplumumuza umut olmaktadır. Tüm Acil Sağlık Hizmeti sunan ekip arkadaşlarımın haftası kutlu olsun. Mesleğinizi yaparken gösterdiğiniz fedakarlık, azim ve emeklerinizden dolayı hepinizle gurur duyuyoruz” şeklinde açıklamasını sonlandırdı.