Kayseri’nin Melikgazi ilçesine bağlı Yeşilyurt Mahallesinde bulunan onlarca güvercinlik, ilk günkü gibi korunarak gelecek nesillere aktarılırken; tepede sağlı sollu bulunan güvercinlikler aynı zamanda mahallede farklı bir kültür mozaiği oluşturuyor.
Yeşilyurt Mahallesinde yüzyıllar öncesinde yapılan güvercinlikler, yapıldığı ilk günkü ihtişamını korurken mahalleye de ayrı bir hava katıyor. Yeşilyurt’a girişte sağlı ve sollu yukarı kısımlarda bulunan onlarca güvercinlik, korunarak gelecek nesillere aktarılıyor. Güvercinliklerin koruma altında olduğunu söyleyen Yeşilyurt Mahalle Muhtarı Abdullah Avcı, "Mahallemiz tarihi bir yer, kuşluklarımız tarihi. Bu kuşluklar yabani kuşlar için. Kuşlar gelir, burada yatar. Herkesin kuşluğu olduğu için buralara vatandaşlar yemini atardı ve kuşların gübresini değerlendirirdi. Kuşluklar koruma altında, sapasağlam duruyor. Hem sağ, hem sollu duruyor ve köyümüze ayrı bir güzellik katıyor" dedi.
Güvercinlik veya kuşluklar Kayseri’nin ilginç yapıları arasındadır. Özellikle, kentin doğu-kuzeydoğusunda yer alan Gesi ve çevresindeki vadilerde çok sayıda güvercinlik vardır. Tek tük ve aralıklı olarak, sonra arka arkaya sıralanan değişik formlarda güvercinlik burçları görülür. Arazinin eğimine uydurularak konumlandırılan ve sağa sola, yolların altına üstüne, vadinin iki yanına serpiştirilen bu burçlar etkileyici bir görünüm sergiler. Eskiden ’kuşhane’ olarak da adlandırılan güvercinliklerin ortaya çıkmasında bölgenin tabanını oluşturan tüf kayalarının önemli bir rolü vardır. Kayseri yakınlarındaki güvercinlikler genellikle iki bölümden oluşmaktadır; ilk bölüm yamaçlara oyularak yapılan barınak veya yuva bölümü, diğeri bunun üzerine oturtulan ve kuşların yuvalarına girip çıkmalarını sağlayan baca veya burç bölümüdür. Burçlar, moloz veya yarı işlenmiş kesme taşlardan yapılmıştır. Dairesel bacaların yapımında moloz taş, köşeli olanlarda genellikle kesme taş kullanılmıştır. Duvar örgüleri özenli, yapımda kullanılan taşların renk ve boyutları birbirleriyle uyumludur. Yapımlarında bağlayıcı malzeme olarak çoğunlukla çamur harcı kullanılmıştır. Yuvada biriken gübre, önce yuva içinde toplanır, sonra çuval veya torbalar içinde dışarı taşınır.
