Manisalı Neyzen Cenk Toplar, bir yandan ney dersleri verirken bir yandan da ürettiği neyleri dünyanın dört bir yanına ihraç ediyor. Yaklaşık 3 yıllık bir yapım süresi olan neyin mistik sesi, özellikle tasavvuf müziğinin vazgeçilmez enstrümanları arasında yer almasını sağlarken, 7’den 70’e her yaş kesiminden insan ney üfleyebilmek için kurslara katılıyor.
Manisalı neyzen ve ney ustası olan Cenk Toplar 12 yaşında tanıştığı neyle olan birlikteliğini yaklaşık 30 yıldır aralıksız devam ettiriyor. Kargı kamışlarını büyük bir sabır ve zahmetle müzik aletine çeviren Toplar, bir yandan ürettiği neyleri Türkiye’nin farklı yerlerine gönderirken diğer yandan da yurtdışından gelen talepleri karşılıyor. Yaklaşık 3 yıllık bir sürecin ardından kargı kamışları usta elinde birer müzik aletine dönerken, neye olan ilgi ise her geçen gün artarak devam ediyor. Şehzadeler ilçesindeki tarihi Kurşunluhan’daki atölyesinde hem ney yapan hem de ney kursları veren Cenk Toplar 7’den 70’e her kesimden kursiyeri olduğunu ve neyin sabır isteyen bir müzik aleti olduğunu söyledi.
Neyi ilk olarak halasında gördüğünü ve bunun üzerine ney kursuna başladığını belirten 11 yaşındaki Rümeysa Eryılmaz, "Neyi ilk olarak halamda gördüm ve sesin nasıl çıktığını merak ettim ve üflemeye başladım. Öyle devam etti. Bir aydır kursa geliyorum. Halamdan biraz öğrenerek buraya geldiğim için notaları daha da ilerlemeye başladım burada" dedi.
Neyle dostluğu 30 yılı aştı
Henüz 12 yaşında tanıştığı ney sevdası ile yaklaşık 30 seneyi geride bıraktığını kaydeden Neyzen Cenk Toplar, "12 yaşında neyle tanıştım. 12 yaşından bu yana neyle dostluğumuz devam ediyor. Halk eğitim ve belediye bünyesinde kurs veriyorum. Usta öğreticilik yapıyorum. Aynı zamanda da ney yapımcısıyım. Ney kargı kamışından oluyor. Kargı kamışlarını Akdeniz bölgesinden alıyorum, toptancılarımız var. Onlar aracılığıyla bize geliyor. Atölyede derslerden fırsat buldukça Manisa Ovasında da kendi yöremizin kargılarını buluyor ve ney haline getiriyoruz" dedi.
Kamışlar 3 yıl bekletiliyor
Ney yapımının uzun bir süreç olduğundan bahseden Toplar, "Ney kamışını kesip getirdikten sonra 3 yıl bekletiyoruz. 3 yılın ardından hazır hale geliyor. Önce yapraklarından temizliyoruz. Ondan sonra düzeltme aşaması ve hangi ney olacaksa ona göre boyutlandırma var. Daha sonra içini açıp deliklerini deliyoruz, akordunu yapıp baş paresini takıp ney haline getiriyoruz. Boş bir boruyu üfler gibi düşünün. Ney, dilli bir üflemeli çalgı değil. Açıyla ses elde ediliyor. Bunu da üfleyebilmek biraz zaman istiyor. 2-3 ay sadece üfleme süreci var. Bina restore edildikten sonra yaklaşık 3 yıldır tarihi Kurşunluhan’dayım. Şehzadeler Belediyesinin bize sağladığı bu odada Şehzadeler Halk Eğitim Merkezi bünyesinde ney kurslarımızı veriyoruz. 7’den 70’e her yaştan kursiyerimiz var. 10 yaşında çocuk da var 70 yaşında amcamız da var. Gelen herkesi gönüllemeye çalışıyoruz ve onların gelişimine katkı sağlamaya çalışıyoruz. Gelen herkese kapımız açık. Neyin öğrenme aşamaları kişiden kişiye değişiyor. Yeteneği varsa daha kısa sürede öğreniyor ama 3 ay üfletemediğimiz kursiyerlerimizde oluyor ama sabırla bu süreci aşıyoruz. Herkes buradan bir şeyler öğrenip gidiyor" diye konuştu.
Yurtdışına da gönderiyor
Türkiye’nin her tarafına İnternet aracılığıyla yaptığı neyleri gönderdiğini ve ihraç da ettiğini kaydeden Toplar, "Türkiye’nin her yerine neylerimizi gönderiyoruz. İnternet aracılığıyla. Yurtdışına da satışlarımız var. Özellikle Avrupa, Rusya, Arap ülkeleri, Kıbrıs, Azerbaycan yani neyi seven genelde Müslüman halkın yaşadığı ülkeler neyi bizden temin ediyor" dedi.
"Tasavvuf müziğinin vazgeçilmezidir"
Neyin aslında Türk Sanat Müziği enstrümanı olduğunu ancak en çok tasavvuf müziğine yakıştığını ifade eden Toplar, "Ney müzik aleti aslında Türk Sanat Müziği sazıdır ancak en çok yakıştığı yer Türk tasavvuf müziğidir. Tasavvuf müziğinin vazgeçilmez bir enstrümanıdır. Sesi de insanı diğer müzik aletlerine göre biraz daha ruhani atmosfere sokan bir enstrümandır. Dünyanın meşakkatinden, nefsani duygulardan uzaklaştıran bir enstrümandır" diye konuştu.
Ney çeşitlerinin 350 TL’den başlayıp 2 bin TL’ye kadar fiyatları olduğunu anlatan Toplar, 14-15 çeşit ney olduğunu ve takım isteyenlere takım halinde yapıp gönderdiklerini söyledi.
