Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, "Amerikan beyaz kelebeği, birçok bitkide beslenebilen ve kontrol edilmediğinde popülasyonunu artırarak yeni alanlarda zarar verebilen önemli bir zararlıdır. Amerikan beyaz kelebeği ile mücadelede kararlıyız" dedi.
Samsun’da üreticilerin başlıca geçim kaynağı olup aynı zamanda ülkenin de en önemli ihracat ürünlerinden olan başta fındık olmak üzere elma, armut, erik, kiraz, kavak, dut, akçaağaç ve ceviz gibi 600’den fazla bitki türünde zarar veren "Amerikan beyaz kelebeği” ile mücadelenin önemine dikkat çeken Müdür Sağlam konu ile ilgili açıklamalarda bulundu.
"600’den fazla bitki türünde zarar veriyor"
Müdür Sağlam, "TÜİK verilerine göre 2023 yılında Samsun’da 1 milyon 210 bin 679 dekar alanda 112 bin 536 ton fındık üretimi gerçekleştirildi. Fındık, ilimizde üreticilerin geçim kaynağı olup, Türkiye’nin en önemli ihracat ürünlerinden biridir. Ancak fındık bahçelerinde görülen zararlılar, bitkinin kök, dal, meyve ve yapraklarına zarar vererek verim kaybına neden olabilmektedir. Üreticiler tarafından ’tırtıl’ olarak bilinen Amerikan beyaz kelebeği, bazı yıllarda epidemi oluşturarak bitkinin yeşil aksamıyla beslenir ve ekonomik kayıplara yol açar. Amerikan beyaz kelebeği, birçok bitkide beslenebilen ve kontrol edilmediğinde popülasyonunu artırarak yeni alanlarda zarar verebilen önemli bir zararlıdır. Yapılan akademik çalışmalar, bu zararlının fındık başta olmak üzere elma, armut, erik, kiraz, kavak, dut, akçaağaç ve ceviz gibi 600’den fazla bitki türünde zarar verdiğini göstermiştir” diye konuştu.
"Haziran ve temmuz aylarında zararlı ile bulaşık ağaçlarda larva kümeleri kesilerek uzaklaştırılmalı"
Özellikle fındık bahçelerini çevreleyen söğüt ve benzeri yüksek boylu ağaçların ve diğer konukçu bitkilerin zararlı ile mücadelede sorun oluşturduğunu belirten Sağlam, Amerikan beyaz kelebeğinin biyolojisi, zararı ve mücadele yöntemleri konusunda şunları söyledi:
"Amerikan beyaz kelebeğinin biyolojisine baktığımızda erginleri 11-15 mm uzunluğunda ve beyaz renktedir. Yumurtaları 0,5-0,6 mm çapında ve krem rengindedir. Larvaları sarımsı yeşilden siyaha kadar farklı renklerde olabilir. Olgun larvalar 2,5-3,5 cm uzunluğundadır ve pupaları koyu kahverengindedir. Kışı pupa halinde geçirir. Mayıs ayında 1. döle ait kelebek uçuşu, temmuz ayında ise 2. döle ait kelebek uçuşları görülür. Dişiler, yumurtalarını yaprakların alt yüzeylerine bırakır ve yumurtalar 1-3 günde çıkar. Larvalar yaprakların alt yüzeylerinde ipeksi ağlar örer ve olgunlaştıkça bireysel yaşamaya başlarlar. Amerikan beyaz kelebeği ile mücadelede mekanik yöntemler öncelikli olmalıdır. Kısa gövdeli ağaçlara bırakılan yumurta paketleri toplanarak bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Haziran ve temmuz aylarında zararlı ile bulaşık ağaçlarda larva kümeleri kesilerek uzaklaştırılmalıdır. Ayrıca, oluklu karton şeritler veya telis çuval ile yapılan tuzak bantlar kullanılmalıdır. Amerikan beyaz kelebeği pupalarının yüzde 70’inin parazitlendiği belirlenmiştir. Doğal dengeyi bozmamak amacıyla özellikle dut ve orman alanlarında biyopreparatlar kullanılmalıdır. Zorunlu olmadıkça kimyasal mücadele uygulanmamalıdır. Ancak popülasyonun yüksek olduğu ve zararlının epidemi yaptığı yıllarda kimyasal mücadele önemlidir. Doğal düşmanlara en az zararlı olan bitki koruma ürünleri kullanılmalıdır. Kimyasal mücadele, birinci ve ikinci döl için haziran ve ağustos aylarında, üçüncü döl çıkarsa eylül ayında yapılmalıdır. Her döle karşı bir ilaçlama yeterlidir."
Amerikan beyaz kelebeği ile mücadele konusunda üreticileri uyaran Sağlam, fındık üreticilerinin bahçelerini sık aralıklarla kontrol etmelerini ve larva kümeleri görüldüğünde mücadele etmelerini hatırlattı. Çiftçilerin ilaç uygulamalarının ruhsatlı bitki koruma ürünleri kullanılarak yapılması gerektiğini belirten Sağlam, üreticilerin bu hususta il ve ilçe tarım ve orman müdürlüklerinden bilgi alabileceğini sözlerine ekledi.
