Bayburt’un Aşağı Kırzı Köyü’nde makamı bulunan ve hayatı birçok sempozyuma konu olan Bayburtlu ünlü İslam alimi Ekmelüddin Bâberti’nin Mısır’ın Başkenti Kahire’de bulunan mezarının fotoğraflarına ulaştı.
Bayburt Belediyesi, Kahire Büyükelçiliği ile yapılan yazışmaları kamuoyu ile paylaştı. Yazışmalar, Mısır’ın ecdat yadigarına saygısını da gözler önüne serdi. Bayburt Belediyesi’ne verilen bilgide, Ekmelüddîn Babertî’nin kabrinin 1990’dan bu yana ziyarete kapalı tutulduğu, başındaki mezar kitabesinin ise, depremden sonra alınarak, yerine kabirle alakası olamayan başka bir kitabe asıldığı öğrenildi. Mısır’la yapılan yazışmaları paylaşan Bayburt Belediyesi, Ekmelüddîn Bâbertî’nin izilerinin Mısır’da silinmeye çalışıldığını Bayburt Belediyesi, Mısır’la yaptığı yazışmalar sonrası fotoğraflara ulaştığını bildiren bir yazılı açıklama yaptı. İşte Bayburt Belediyesi servis edilen bilgiler:
“Kaynaklara göre Hicri 710-Miladi 1310 senesinde Bayburt’ta doğup, ilim tahsiline Bayburt’ta başlayıp Halep’te devam eden Hicri 740- Miladi 1339 ile Hicri 786- Miladi 1384 yılları arasında ilim hayatını Mısır’ın Kahire kentinde sürdüren, burada Mevlana Kutbüddin-i Razi ile beraber asrının âlimlerinin İmamı en büyüğü kabul edilen Ebu Hayyan Muhammed bin Yusuf el- Endülisi’den ve Şemseddin-i İsfehani’den ilim öğrenen Hicri 786- Miladi 1384 yılında vefatının ardından Melik Zahir Berkuk tarafından burada bulunan Melik Şeyhun zamanında inşa ettirilen ve Baş Müderrisliğini yaptığı Şeyhuniyye Medresesi’nde defnedilen Bayburtlu büyük ilim adamı, allame ve fazilet ehli bir zat olan Ekmelüddîn-i Bâberti’nin uygun görüldüğü takdirde mezarının fotoğrafının çekilerek dijital ortamda bbelediye@gmail.com adresimize gönderilmesi hususu” ifadeleri kullanılarak Baberti’nin mezarının fotoğrafları talep edildi.
Belediyemizin bu yazısına 24.02.2020 tarih ve 82844444-160.06-2020/31074686 sayılı yazı ile Kahire Büyükelçiliği tarafından cevap verilmiş Bayburt Belediyesi’ne 30.07.2020 tarihinde ulaşan yazı da,
“İlgi yazılarına istinaden Kahire’de bulunduğu bildirilen büyük Fıkıh Alimlerinden Türk Asıllı Ekmelüddin Baberti’nin türbesinin yerinin tespit edilmesi ve resimlerinin çekilmesi talebi üzerine Büyükelçiliğimizce yapılan araştırmada, El Ezher Üniversitesi’de eğitim veren bazı akademisyenlerden alınan şifahi bilgiye ve incelenen Arapça kaynaklara göre, anılan zatın Cami/Medrese/Hangah olarak kullanılan Emir Şeyhun Medresesi’nde baş müderris ve Hanefi Fıkhı Müftüsü olarak hayatının sonuna kadar burada görev yaptığı, resmi bir belgeye ulaşılamamasına rağmen, tarih kitaplarında belirtildiği üzere Ünlü Arap Tarihçisi İbn Tigray Bardi (813- 874 hicri) tarafından yazılan biyografiler ve çevirilerden oluşan “ En Nücum el Zahira fi Müluk Mısır ve el Kahire” (Mısır ve Kahire Yöneticilerinden Parlak Yıldızlar)isimli kitabın Sultan Zahir Berkuk’un hayatının anlatıldığı bölümün 248. sayfasında, Sultan Berkuk nazarında büyük bir yere sahip olan Ekmelüddin Baberti’nin vefatı ve defin işlemlerinin detaylı olarak işlendiği ve Baberti’nin bizzat Sultan Berkuk tarafından Şehuniye Medresesi’ndeki kubbenin altına defnedildiği anlatılmaktadır. Baberti’nin hayatını sonuna kadar eğitim verdiği bu medresede bulunan Emir Şeyhun Türbesi’nin yanına gömüldüğü, Emir Şeyhun Cami/Medresesi’nin 1990’larda Kahire’de yaşanan depremden bu yana kullanılmadığı; Vakıflar Bakanlığı ile Tarihi Eserler Bakanlığı arasında restorasyon konusunda uzun yıllar devam eden anlaşmazlık nedeniyle ilerleme kaydedilemediği için hali hazırda ziyaretlere kapalı tutulduğu öğrenilmiştir.
Söz konusu Cami/Medrese’ye girmek için resmi izin gerektiği, ancak iki ülke arasındaki gergin durum nedeniyle bu dönemde böyle bir iznin alınmasının pek mümkün olmadığı cihetle, Cami/Medrese’nin korumasından sorumlu şahıstan rica edilerek içeriye girilebilmiştir. Söz konusu mekânda yapılan incelemede, Ekmelüddin Baberti’nin Emir Şeyhun ile beraber defnedildiği, kabirlerin Şeyhuniye Kubbesi’nin altında, türbe şeklinde olmamak üzere, yaklaşık 6x5 metrekare alanda ve cami zemininden 60 cm yüksekliğinde, ahşap korkuluk ile çevrili bir alanın altında bulunduğu görülmüştür; ancak türbelerin çevresinde gömülü bulunan şahısların isimlerine veya vefat tarihlerine dair bilgilerin bulunduğu herhangi bir yazıya rastlanılmamıştır. Bu çerçevede, görevli şahıstan alınan bilgiye göre, depremden önce türbelerin bulunduğu alanda üzerinde yazı bulunan mermer bir levha olduğu, ancak deprem nedeniyle zarar gören bu levhanın Vakıflar Bakanlığı tarafından kaldırıldığı ve bir daha geri getirilmediği, bunu yerine üzerinde Kur’an ayetlerinin yazılı olduğu ahşap levhanın asıldığı öğrenilmiştir.
Yukarıda maruz bilgiler ışığında bahse konu Cami/Medrese ile türbenin fotoğrafları ilgili yazınızda belirtilen e posta adresine gönderilmiş olup ayrıca ilişikteki medya ortamında sunulmaktadır.” denilerek mezarın fotoğrafları Belediyemize ulaştırıldı.”
Fotoğrafların elde edilmesinde büyük çaba ve mesai harcayan Belediye Başkanımız Hükmü Pekmezci konuyla ilgili açıklamalarda bulunarak, “Ekmelüddîn Bâbertî tarih ve kültür şehri Bayburt’umuzun önemli şahsiyetlerinden biridir. Bayburt Belediyesi olarak Bayburt’un kültürünün daha iyi anlaşılması ve Bayburt’un önemli değerlerinin daha da bilinir olması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu meyanda yaptığımız çalışmayla Bayburt’un önemli şahsiyetlerinden, hocaların hocası, ünlü ilim adamı Ekmelüddîn Bâbertî’nin Mısır’ın başkenti Kahire’de bulunan Şeyhuniye Medresesindeki mezarının fotoğraflarına ulaştık. Bayburt isminin geçtiği ve Bayburt’a ait bir izin olduğu her yerde araştırmalarımız devam edecek. Bu vesile ile bu araştırmamızda bizi yalnız bırakmayan ve desteklerini eksik etmeyen Türkiye Cumhuriyeti Kahire Büyükelçisi Mustafa Kemalettin Eruygur’a ve büyükelçilik çalışanlarına teşekkür ediyorum. Ve tarafımıza ulaştırılan fotoğrafları kamuoyuyla paylaşmaktan mutluluk duyuyorum” diye konuştu.
