TSK, Ankara’da bulunan Devlet Mezarlığının tanıtım filmini yayınladı. Cumhurbaşkanları, İstiklal Savaşı Komutanları, TBMM Başkanları ve Başbakanların defnedildiği Devlet Mezarlığı 1988 yılında açıldı. Yaklaşık olarak 536 bin metrekare olan alanda 121 mezar yer alıyor ve mezarların 60 adedi Cumhurbaşkanları, TBMM Başkanları ve Başbakanlara, 61 adedi ise İstiklal Savaşı Komutanlarına ait. Mezarın yanı sıra Karadeniz Havuzu, Müze ve Cumhuriyet Tarihi Yolu yer alıyor.
Ulusal ve tek kademeli yarışmada mimari projesini mimar Özgür Ecevit ve peyzaj projesini Ekrem Gürenli’nin çizdiği eser birincilik ödülü alırken, 30 Ağustos 1988 tarihinde devlet töreniyle hizmete açılan Anıt Park yaklaşık 536 bin metrekarelik alana sahip. Bu alanın 180 bin metrekarelik alanı mezarlık, müze ve halka açık alandır.
Heykeltıraş Prof. Dr. Rahmi Aksungur’un 4 bölümden oluşan sanat eserleri tarih içinde ziyaretçilere yolculuk yaptırırken; birinci bölümde 19 Mayıs 1919’dan başlayıp cumhuriyetin kuruluşuna kadar geçen dönemi anlatan heykeller ve semboller yer alıyor. Güneşin olduğu 14.00-15.30 saatleri arasında heykeldeki Atatürk simgesinin yere düşen gölgesi kurtuluş mücadelesi için Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkışını ifade ediyor. Mermer kaplı yoldan yürümeye devam edildiğinde ikinci bölüme ulaşılıyor. İki basamaklı bu bölüm, kongreler ve Meclisin kurulmasını simgeliyor.
İkinci bölümün girişinde Amasya Genelgesini simgeleyen heykeller yer alıyor. Kurtuluş mücadelesinde Amasya Genelgesini imzalayan 4 kişinin heykellerle anıtlaştırılırken, girişin sol tarafında tek başına ayakta duran heykelin Atatürk’ü simgelerken, sağ tarafında karşılıklı konuşuyormuş gibi duran heykeller ise Ali Fuat Paşa, Rauf Bey ve Refet Bey’i simgeliyor.
Üçüncü bölümde; nutuktan cümlelerin yazılı olduğu 5 sütun su kanalı içinde yolu iki bölüme ayırıyor. Yolun sağında ve solunda düzenli ordunun kuruluşu, Birinci ve İkinci İnönü Savaşı, Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruzu anlatan rölyefler bulunuyor. Yolun sonundaki heykel ise, Lozan Antlaşmasını simgeliyor. Heykelin horoz başlıkları, gün doğuşunun habercisi gibi dört bir yana yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu müjdelemektedir.
Son bölümde; cumhuriyetin yükselerek ilerleyişini simgeleyen 4 figür; siyaset, hukuk, eğitim ve kültürü ifade ediyor. Otağ çadırı görünümünde olan tören alanının simgesi sekizgen bir yapıda olup bu alanda yatanların hepsini kucaklar niteliktedir. Anıt simgesinin altında yarım bırakılmış, bitmemiş bir duvar bulunmakta olup, bu duvarda mezarlıkta yatan kişilerin isimlerinin yazılı olduğu taşlar yer alıyor. Bitmemiş duvar görüntüsü; cumhuriyetin sonsuzluğunu, sürekliliğini ve gelişimini ifade ediyor. Tören alanı simgesinin sağ ve sol tarafları İstiklal Harbinde en az tümen komutanlığı yapmış olan 61 komutanın ebedi istirahatgarıdır. Simgenin ön tarafında ise 4 cumhurbaşkanının kabri bulunuyor. Yanında 3 meclis başkanının, bir başbakanın kabri bulunuyor. Tören yolunun girişindeki nöbetçi kulübeleri asırlardır Anadolu’yu bekleyen Hitit aslanlarını sembolize ediyor.
Anıt Park içinde naaşı bulunanlara ait eşya, resim ve belgelerin sergilenmesi için yapılmış giriş ve alt kat olmak üzere 2 bölümden oluşan bir müze yer alıyor. Devlet Mezarlığı gündüz saatlerinde, hafta sonu, resmi ve dini tatiller dahil haftanın her günü, halkın ziyaretine açıktır.
İlker Turak
